Geçmişte en sıradan aktivitelerimizin bazılarının cezalandırılabilir suçlar olabileceğini hiç düşündünüz mü?
Tarih, artık hafife aldığımız eylemleri yasaklayan tuhaf yasalarla dolu. Genellikle dini inançlardan, kültürel normlardan veya yanlış yönlendirilmiş kontrol girişimlerinden doğan bu yasalar, toplumsal değerlerin zaman içinde ne kadar değiştiğini gösteriyor.
Kamusal alanda ıslık çalmaktan Noel’i kutlamaya, farklı kültürlerde ve dönemlerde bir zamanlar yasa dışı olan 10 günlük aktiviteyi listeledik.
1. KAMUSAL ALANDA ISLIK ÇALMAK (ORTA ÇAĞ AVRUPASI)
Orta Çağ Avrupası’nda, özellikle İngiltere ve Fransa’da, kamusal alanda ıslık çalmak kötü ruhları çağırmak veya suçlular arasında gizli mesajlar iletmekle ilişkilendiriliyordu.
Bu batıl inanç, özellikle geceleri ıslık çalmayı yasaklayan yasalara yol açtı.
2. BANYO YAPMAK (ORTA ÇAĞ AVRUPASI)
Kara Ölüm salgınının ardından, temizlik ortaçağ Avrupası’nda şüpheyle karşılanmaya başlandı.
Hamamlarda yıkanmanın vücudu hastalıklara açık hale getirdiğine inanılıyordu. Bu korku, 16. yüzyılda bazı Avrupa bölgelerinde kamusal hamamların yasaklanmasına yol açtı.
3. BELİRLİ RENKLERİ GİYMEK (ELIZABETH DÖNEMİ İNGİLTERE’Sİ)
Kraliçe I. Elizabeth döneminde, insanların sosyal sınıflarına göre ne giyebileceklerini belirleyen katı yasalar vardı. Örneğin, mor renk sadece kraliyet ailesine ayrılmıştı.
Altın ve kırmızı gibi renkler de soylularla sınırlıydı. Sıradan insanların bu renkleri giymesi yasaktı.
4. SATRANÇ OYNAMAK (İSLAM HALİFELİKLERİ)
9. yüzyılda, Müslüman dünyasının büyük bir bölümünü yöneten halife El-Mütevekkil, satranç oynamayı yasakladı. Bazı din alimleri, satrancın ibadetten uzaklaştırdığını ve kumarı teşvik ettiğini savunarak bu yasağı destekledi.
5. NOEL’İ KUTLAMAK (PÜRİTEN İNGİLTERE VE AMERİKA)
17. yüzyılda İngiltere ve Amerika’daki Püritenler, Noel’i pagan kökenli ve aşırı bir olay olarak görüyorlardı.
Püritenler iktidara geldiğinde, Noel kutlamalarını yasakladılar. Bu yasak, Amerika’da 19. yüzyıla kadar etkisini sürdürdü.
6. GECE YÜRÜYÜŞÜ (FEODAL JAPONYA)
Feodal Japonya’da gece yürüyüşü, suçlular ve toplum dışına itilmiş kişilerle ilişkilendiriliyordu.
Sıkı sokağa çıkma yasakları uygulanıyordu ve gece dışarı çıkan sıradan insanlar cezalandırılabiliyordu.
7. HALKA AÇIK DANS (18. YÜZYIL AVRUPASI)
Protestanlığın etkili olduğu bölgelerde, özellikle Kalvinist Cenevre’de, kamusal alanda dans etmek yasaktı.
Yetkililer, dansın şehvetli düşüncelere ve ahlaksız davranışlara yol açabileceğine inanıyordu.
8. KAHVE İÇMEK (OSMANLI İMPARATORLUĞU)
Osmanlı İmparatorluğu’nun Sultanı IV. Murad, kahvehanelerdeki siyasi tartışmaların huzursuzluğa yol açabileceğinden endişe ederek kahve içmeyi yasakladı.
9. PANTOLON GİYMEK (19. YÜZYIL FRANSA’SI)
19. yüzyıl Fransa’sında, kadınların polis izni olmadan pantolon giymesi yasaktı. Pantolonlar sadece erkek kıyafeti olarak kabul ediliyordu. Bu yasa, kadınların etek veya elbise giymesini zorunlu kılıyordu.
10. HALK İÇİNDE ÖPÜŞMEK (SÖMÜRGE AMERİKA)
Koloni dönemindeki Amerika’da, özellikle Püritenlerin yönetimi altında, kamusal alanda sevgi gösterileri yasaktı. Evli çiftlerin bile kamusal alanda öpüşmesi uygunsuz bulunuyordu.